İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: “Geçmişte yaşanan travmanın etkisini istismar edenler var”
“Bunların tamamı yalan ve korkutmaya dayalı ahlaksızlıktır”
“Toplamda 9 bin 446 konut hasar gördü”
DÜZCE – Düzce’de meydana gelen 5.9 şiddetindeki depremin ardından bölgede çalışmalarını sürdüren İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Geçmişte yaşanan bu yoğun duygunun ve travmanın etkisini istismar edenler var. Bunu da burada yaşıyor ve görüyoruz. Bunların tamamı yalan ve korkutmaya dayalı ahlaksızlıktır” dedi.
Düzce’de meydana gelen ve bir çok vilayette hissedilen zelzelenin akabinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, bölgedeki çalışmalarını sürdürüyor. Bakan Soylu, Düzce Valiliği’nde gerçekleştirilen koordinasyon toplantısına katılarak, son durum hakkında yetkililerden bilgi aldı. Toplantının ardından basın mensuplarının karşısına geçen Bakan Soylu, Düzce’nin 1999 sarsıntısında yaşadığı travmanın birtakım bireyler tarafından istismar edildiğini vurguladı.
“Bunların tamamı yalan ve korkutmaya dayalı ahlaksızlıktır”
Devletin bütün kademeleri olarak bu süreci daima birlikte yürütmeye çalıştıklarını kaydeden İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Düzce’de farklı bir durum söz konusu. Biz bir çok afet görüyoruz. Deprem, sel, yangın, her bir afetin kendine ait farklı bir yapısı var. Düzce’de 17 Ağustos sarsıntısından sonra yaşanan 12 Kasım sarsıntısının ortaya koyduğu travma maalesef şimdi geçmiş değil. benim 3-4 gündür gördüğüm tablo bu. Yani 5.9 büyüklüğündeki bir zelzeleden sonra yeni bir zelzele olacak mı diye bir kaygı Düzceli hemşehrilerimizde var. Ben bunu açıkça söylemek istiyorum; buraya geldiğimde bu türlü bir tasayla karşılaşabileceğimi düşünüyor değildim. Ancak Düzceli hemşehrilerimle karşılaştığımda bunun çok yüksek bir his olduğunu anlıyorum. Bu duyguyu istismar edenler var. Bilhassa 28 Kasım’da, 2 Aralık’ta sarsıntı olacağını ve bunun da yetkililer tarafından daima olarak tabir edildiğini ortaya koyanlar var. Geçmişte yaşanan bu ağır hissin ve travmanın tesirini istismar edenler var. Bunu da burada yaşıyor ve görüyoruz. Hiçbir yetkili 28 Kasım’da ve 2 Aralık’ta zelzele olabilecek üzere bir dezenformasyon diyebileceğim bir kelamı paylaşmaz, çok yanlışsız bir iş değil. İnsanlarımızı korkutmanın bir manası yok. Bu büsbütün dayanaksız ve mesnetsiz bir dedikodudur. Bu türlü bir şey kelam konusu değil. Düzce’nin yaşamış olduğu geçmiş periyotlardaki sarsıntının üzerinden Düzceli hemşehrilerimizi korkutmaya, bu türlü bir palavrası hemşehrilerimizin ortasında yaymaya çalışmaya temel itibariyle gerek yok. Bunu yaşadığım için, bilhassa öğlenden sonra gittiğim bir çok yerde dinlediğim için söylemek zarureti hissettim. Bunların tamamı palavra ve korkutmaya dayalı ahlaksızlıktır” dedi.
“Toplamda 9bin 446 konut hasar gördü”
Vatandaşların,özellikle çocukların ve yaşlıların evlerine girmekten korktuklarını aktaran Bakan Soylu, “Bu kaygıyı da üzerimizden atmamız lazım. Bunun için çok süratli hareket ediyoruz. Gerek ziyan tespitleri olsun gerekse hasar tespitleri olsun tahminen de bugüne kadar gördüğüm en süratli davranışı ortaya koymaya çalışıyoruz. Burada Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın çok değerli bakan yardımcıları var, genel müdürleri var, onlar da teknik olarak bu bahiste önemli bir gayret ve davranış içerisindeler. Burada hasar tespitleri konusunda şu ana kadar toplam 23 bin 916 bina tarandı. 66 bin 726 bağımsız kısım, 56 bin 266 konut tarandı ve 4 bin 990’da ticarethane ve 596 ahır tarandı. Acil yıkık 25, ağır hasarlı 263 bina, orta hasarlı yok. Bağımsız kısım olarak da 478 ağır hasarlı ve acil yıkık bağımsız kısım var. Bunlar tespit edildi. Bunlar yıkılacaklar. Buraya girmek de mümkün değil. Onlardan eşyaları alınması gerekenleri aldırıyoruz. Konut olarak da 369 konut acil yıkık ve ağır hasarlı var. Ağır hasarlı ve acil yıkık binalar yıkılacaklar. Yıkmaya başladık. Az hasarlı ise 2bin 548 bina var. Toplamda 9bin 446 konut hasar gördü. Az hasarlı derken de burada Düzceli vatandaşlarımı aydınlatmam gerekir; az hasarlı yapısal bir sorun değildir. Boya, sıva çatlağı, kırık, dökük üzere binanın kendi yapısal sürecinde olmayan ve onu zelzeleye karşı dayanıksız hale getirebilecek bir yapısal sorun değildir. 44 bin 71 de hasarsız konut var. Bu dairelere vatandaşlar girebilirler, oturabilirler. Biz ağır hasarlılara vatandaşları sokmuyoruz. Dün ve bugün çok önemli çadır talepleri geldi. Gücümüz yettiğince bunların tamamını karşılamaya çalışıyoruz. Bunun da biraz evvel bahsettiğim histen kaynaklandığını düşünüyoruz. Sanki ikinci bir sarsıntı olacak mı telaşından kaynaklandığını düşünüyoruz. ‘Ben korkuyorum, benim evime tekrar tespitte bulunur musunuz?’ diyen vatandaşımızın meskenine tekrar tespitte bulunuruz” diye konuştu.
“Hiçbir çocuğumuzu tespitini yapmadığımız bir binaya sokmayacağız”
Tüm eğitim kurumlarında, özellikle kamuda tespitlerin yapılmaya devam ettiğini dile getiren Bakan Soylu, “Hiçbir çocuğumuzu tespitini yapmadığımız bir binaya sokmayacağız. Özel okullar yahut kamudaki okullar 1 hafta tatil oldu. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi çocuklarımızın kapalı bir yere girmek istememesinden kaynaklanıyor. Bu duyguyu da onlardan aldık. 5 okulda eğitim – öğretime orta verildi. Onlarda bulunan öğrencilerin de öbür okullara nakli kelam konusu. 2 sorun bir ortaya gelince de okulların 1 hafta tatil olması hususu ortaya çıktı. Şu ana kadar eşya hasarı konusunda 7 bin 143 talep geldi. bunların da 5 bin 934’üne gidilmiş oldu. Bu da aslında 90 saat içerisinde çok düzgün bir sonuç. Şu ana kadar 2 bin çadır kuruldu. Ağır hasarlı binalarda yaşayan ve konteynır isteyenlerin hepsine konteynırlar verildi. Gençlik merkezleri ve yurtlar gerekse spor salonları hala bu bahiste hizmet vermeye devam ediyorlar” şeklinde konuştu.
“O alandaki güç boşalmış oldu”
AFAD bünyesinde çalışan Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar ise “İlk günden bugüne kadar 317 tane artçı sarsıntı meydana geldi. Bunun yaklaşık 150 tanesi birinci günde meydana geldi. Şuanda yaklaşık 4 saat sonra 5. güne gireceğiz. Bugün olan artçı sarsıntı sayısı 24, münasebetiyle baktığımız vakit birinci gün 150 dördüncü günden beşinci güne geçtiğimizde de şuana 24 tane artçı sarsıntı meydana gelmiş. Buda şu manaya geliyor her bir saate bir, tahminen birinde altında olacak bir sarsıntı var. Bunun manası şudur; bilhassa birinci günden bu güne kadar kara dere fayı diye isimlendirdiğimiz yaklaşık 35 kilometre uzunluğundaki fayın en kuzey doğuda kalan 10 kilometrelik güç açığa çıkmış durumda oldu bu zelzelelerle birlikte. Hasebiyle bugüne kadar olan artçı sarsıntılarda bunun boşaldığı manasına geliyor. Bilhassa 17 Ağustos 1999 sarsıntısında bizim kara dere fayı diye isimlendirdiğimiz yani Gölyaka’nın kuzeyinden geçen ve en kuzey doğusunda Yayakbaşı’nda son bulan bu 5.9 büyüklüğündeki zelzelenin de çabucak hemen merkez üssü olan o bölgede yaklaşık 10 kilometrelik bir kısım kırılmamış, içindeki enerjiyi boşaltmamıştı 17 Ağustos zelzelesinden sonra bu son sarsıntıda ise o alandaki güç boşalmış oldu. Şuana kadarki artçı sarsıntıların dağılımına baktığımızda bizim görüşümüzü doğruluyor. Büsbütün Gölyaka’nın kuzeyinde Düzce ovasında ağırlaşmış durumda” ifadelerini kullandı.
“5 büyüklüğünde zelzele üretebilecek yaklaşık 500 etkin fay var”
Meydana gelen depremin ivme değerinin oldukça yüksek olduğunu kaydeden Tatar, “592 pahasında bir ivmesi var, 82 tane ivme istasyonumuzun ölçtüğü paha bu ve bunun dışında 62 tane hızölçer diye isimlendirdiğimiz istasyonumuz ölçtü. Münasebetiyle bu mevzuda rastgele bir külfet yok. Şiddet hissetmemizdeki pahası de şu; bu zelzelenin derinliği 6.8 kilometre civarında buna karşı 12 Kasım ve 17 Ağustos sarsıntıları nereden baksanız bunun iki katı derinlikte olan bir sarsıntıydı ve bu durum etkiyi biraz daha arttırmıştı. Jeolojik olarak baktığınızda bölgedeki yer yapısıyla biraz daha kuzeye yahut güneye gittiğinizde taban yapısı biraz farklı. Bakanımız konuşurken dahi Marmaris’te 4.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi yani Türkiye’de bu çeşit zelzeleler epeyce olağan Türkiye’nin rastgele bir yerinde 4 buçuk ve 5 büyüklüğünde zelzele ürete bilecek potansiyelde yaklaşık 500 faal fay var. Bu fayların her birinin sarsıntı tekrarlama aralıkları farklıdır. Her biri muhakkak devirden sonra aşikâr bir büyüklükte sarsıntı üretebilir. Etrafımızda öbür faylarda var fakat şunu söyleye bilirim; bugün 5.9 büyüklüğünde zelzelesi üreten fayın üzerinde rastgele bir güç kalmadı. Burada yalnızca önümüzdeki haftalarda yahut periyotlarda birkaç hafta sürebilir gitgide sayısı azalacak biçimde bu olabilir. Lakin en azından vatandaşın hissedebileceği formda artçı sarsıntılar meydana gelebilir buda vatandaşlarımızı kaygılandırmasın ancak şu gerçeği de unutmamak gerekiyor; Türkiye bir zelzele bölgesi ülkemizin her bölgesinde bugün 5 ve üzeri büyüklükte sarsıntı üretebilecek faylar var. Yapacağımız da bu durumda kendimizi, kentlerimiz daha dirençli hale getirerek farkındalığımızı arttırmak gerekiyor” tabirlerine yer verdi.
